İnsanoğlunun çaresizliği vebaya (Verem) Tarih boyunca bir çok isim takılmasına sebep oldu. Avrupalılar ona Beyaz Ölüm derken, Türkler ince hastalık veya da Duman ismini taktılar. İnsanoğlu için vebanın tarihi en az 2. Dünya Savaşı kadar önemli bir olaydır. On binlerce yıl boyunca, on milyonlarca can alan veba, insanoğlunun en büyük savaşlarından biri oldu. Bunca yıllık insanlık tarihi içerisinde ise kesin çözümü bulmamızın üzerinden henüz 100 yıl dahi geçmedi. Tarih boyunca insanoğlunun en büyük düşmanlarından biri olan vebanın, insanoğluna karşı binlerce yıl süren savaşı;
Mycobacterium Tuberculosis
Tüberküloz Basili tarihi, insnalık tarihinden çok daha eskilere (300 milyon öncelere) dayanmaktadır. Hastalığın çıkışı ise insanoğlunun varlığı ile başlar ve çoğalması ile de paralellik gösterir. Eski insan kalıntılarına bakıldığında ise 10.000 yıllık iskelet kalıntılarında dahi bu hastalığa rastlanmıştır.
Veba nasıl yayıldı?
Tüberküloz basili, doğanın hemen hemen her yerinde bulunur. Suda, bitkilerde ve hemen hemen diğer şeylerde. İlk olarak insanlara bulaşmasının, sığırların evcilleştirmesi ile ortaya çıktığı düşünülüyor. Ancak bu bakterinin çok acayip bir yapısı var. Vücudumuza girdiği zaman hemen harekete geçmiyor. Açlık, sağlıksız beslenme, yorgunluk, uykusuzluk gibi direncimizin düştüğü durumları bekleyip o anda aktif oluyor. Zaman zaman bir çok tarihi kentte salgınlarla başlayan ölümlere de bu şekilde yol açmıştır.
Veba tarih öncesi devirlerde çok yaygın değildi
Tarihin çok eski zamanlarına baktığımızda çok büyük veba salgınlarına rastlamayız. Bunun sebebi ise henüz kalabalık şehirlerin dünya üzerinde kurulmamış olmasıdır. Ancak şehirler kalabalıklaştıkça, vebanın büyüklüğü ve tehlikesi de insanoğlunun karşısına çıkmaya başlamıştır. İnsanoğlunun vebaya karşı çaresizliği buyuk veba tedavisi Kalabalık şehirlerin sayısı arttıkça, hastalığın boyutu da artmaya başladı. Ancak o dönemlerde bir türlü tanımlanamayan hastalık için bir çok ilkel sebep ve tedavi ileri sürüldü. Bu ilkel tedavileri içerisinde, kurt karaciğeri, eşek sütü, domuz dili, bal ile karışan geyik tırnağı gibi alakasız şeyler de vardı. Hastalığın çıkış nedenine koyulan isimler ise insanoğlunun o dönemki çaresizlik ve cehaletini tamamen yansıtır nitelikteydi. Şeytan İşi kara duman hastalik Dini kesmlerce hastalığa yakalan insanlara, şeytanın insanların bedenine girdiği teşhisleri konuldu. Hatta şeytanı çıkarmak için kusturmalar ve daha bir çok ilkel yönteme başvuruldu. Sanayi devrimi ile hastalık adeta tavan yaptı. Ancak bunun sebebi tabii ki de aşırı nüfus ve hastalığın bulaşma imkanlarının daha fazla olmasıydı. Şarlatanlar ve korkunç tedavi yöntemleri türedi veba salgını tedaviler Bir dönem ata binmenin hastalığa iyi geldiğini söyleyenler oldu. Hatta insan kanı içmenin faydalı olabileceği söylendi ve bu vahşi yöntem sonucunda İspanya’da 8 yaşında bir çocuk kaçırılıp koltuk altı kesildi. Buradan akan kan zengin bir adama içirildi. Bir ara sadece sanatçılarda görüldüğü ileri sürüldü (Bir çok sanatçının bu hastalıktan ölmesine dayanarak). Bunun gibi bir dizi acımasız ve dayanağı olmayan tedavi yöntemleri türerken, Fransız bir doktor bilimsel bir yaklaşım sergiledi. Jean Antoine Villemin Jean Antoine Villemin tuberkuloz 1865 yılında Fransız Doktor Jean Antoine Villemin, hastalığın tam olarak özelliklerini belirlemeyi ve bulaşıcı olduğunu ispatlamayı başardı. O dönemler yeni yeni açılmakta olan tüberküloz tedavi merkezleri hızla yayılmaya başladı. Bu merkezler; temiz hava, iyi beslenme, egzersiz ve dinlenme gibi bir dizi tedavi yöntemlerinden oluşuyordu. Büyük şehirlerdeki etkisi buyuk veba Büyük ve kalabalık şehiirlerdeki etki çok daha büyük oluyordu. Berlin, Avrupa şehirleri arasında en çok kayıp veren şehirler arasındaydı. Her 3 bebekten biri veremden hayatını kaybediyor, yetişkin insan ölümlerinde ise her iki kişiden biri bu hastalıktan ölüyordu. Vebanın tedavisi Dr. Robert Koch Dr. Robert Koch 1882 yılında Berlin’de tüberküloz basilini bulmayı başardı. Verem aşısının bulunması Calmette and Guerin tuberkuloz 1921 yılında ise Paris’te bulunan Calmette ve Guerin adlı araştırmacılar verem aşısını geliştirmeyi başardılar. Hastalık yapma olanağı bulunmayan bu aşı ilk olarak Paris’te yeni doğan 600 bebek üzerinde denendi. Sonuç ise inanılmazdı. Aşı yapılan bebekler bir daha hastalanmadılar. Antibiyotiklerin bulunması buyuk veba salgini 1944 ve 1957 yılları arasında 3 farklı antibiyotik geliştirildi. Bu sayede 3’lü tedaviye geçilerek hastalığın tedavisi 18 – 24 ay aralığına kadar daraltılmış oldu. Hastalığın kontrol altına alınması buyuk veba salgin 50’li yıllarda büyük ölçüde tedavi edilmeye başlanan veba, yani verem hastalığı 1960 yılında tüberkülozun artık tamamen tedavi edilebilir hale gelmesi ile insanoğlunun korkulu rüyalarından çıkmaya başladı. Ancak yüzyılın sonuna doğru geldiğimizde hastalık yeniden hortladı. Veba salgını neden yeniden görülmeye başlandı? buyuk veba tarihi Gelişmemiş ve gelişmekte olan ülkelerde 90’lı yıllarda yeniden görülmeye başlanan hastalık yeni bir tehdit oluşturmaya başladı. Bunun sebepleri başlıca; hastalığı önemsememe, bakterilerin evrimleşerek tedaviye direnç göstermesi, bağışıklık sistemimizi baskılayan bir virüs olan HIV. Gelişmiş tüm ülkelerde ve Türkiye’de kontrol altında olan veba yani verem hastalığı, dünya genelinde sürekli olarak azaltılmaya çalışılıyor. Ancak bir anlık gözden kaçırma veya da önemsenmeyen bir durum halini alırsa küresel bir tehdit ile yeniden karşı karşıya kalabiliriz.
Kaynak: Mor Çizme
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder